Nieuwe studie: Is een hartinfarct een ontstekingsziekte?

Een nieuwe studie van de universiteiten van Tampere en Oulu (Finland) stelt de traditionele visie op hartinfarcten ter discussie. Niet alleen cholesterol en aderverkalking spelen een rol, maar ook bacteriën en infecties kunnen bepalend zijn. Dit benadrukt het belang van mondgezondheid en het beheersen van ontstekingen in de mond voor een gezond hart.

Bacteriën die sluimeren in de aderen

Onder leiding van professor Pekka Karhunen werd ontdekt dat vernauwingen in de kransslagaders een gelei-achtige biofilm van bacteriën bevatten. Deze structuur kan jarenlang symptoomloos in weefsels aanwezig blijven. Binnenin de biofilm zijn bacteriën beschermd tegen zowel het immuunsysteem als antibiotica.

De onderzoekers verzamelden weefselmonsters van zowel patiënten die plotseling waren overleden aan hartdood als van patiënten die een reinigingsoperatie van de halsslagader hadden ondergaan. Met verschillende methoden konden de bevindingen worden bevestigd.

Hoe ontstaat een hartinfarct?

Bacteriën in rusttoestand in de biofilm kunnen worden geactiveerd, bijvoorbeeld door een virusinfectie. Zodra ze ontwaken, veroorzaken ze een ontsteking die de vaatwand kan openscheuren. Dit kan leiden tot bloedstolsels en in het ergste geval tot een hartinfarct.

Zo kan een langzaam verlopende kransslagaderaandoening plotseling omslaan in een levensbedreigende situatie.

Ontwikkeling van aderverkalking:

1. Gezonde arterie

2. Endotheeldisfunctie

3. Vorming van vetophopingen

4. Gelei-achtige biofilm die de arterie vernauwt

5. Instabiele bacteriële plaque die kan scheuren en een hartinfarct veroorzaakt

Mondgezondheid als bescherming voor het hart

In de kransslagaders werd DNA van meerdere mondbacteriën gevonden. Dit onderstreept het belang van goede mondhygiëne bij het voorkomen van hartziekten.

Zelfs bij tandheelkundige behandelingen moet het risico op bacteriëmie in overweging worden genomen. Soms kan antibiotische bescherming noodzakelijk zijn, omdat bacteriën tijdens ingrepen de bloedbaan kunnen binnendringen.

Nieuwe wegen voor preventie

De studie opent perspectieven voor nieuwe behandelingen en diagnostiek. Een voorbeeld is de Lumoral-behandeling, ontwikkeld door de Finse kinderhart- en transplantatiechirurg dr. Tommi Pätilä. Zijn zorg dat mondbacteriën ernstige hartinfecties kunnen veroorzaken bij kwetsbare patiënten, leidde tot deze innovatie.

Lumoral is een thuisbehandeling die vóór het tandenpoetsen wordt toegepast. Het is een lichtgeactiveerde therapie die twee werkingsmechanismen combineert:

• Fotobiomodulatie die tandvleesontsteking vermindert

• Antibacteriële fotodynamische therapie gericht op tandplak (biofilm)

De behandeling vermindert de vorming van tandplak en heeft bewezen effectief te zijn bij tandvleesaandoeningen. Studies tonen afname van plak, ontstekingssymptomen en diepe pockets.

Conclusie: Zet in op mondgezondheid

De boodschap van dit onderzoek is duidelijk: hartgezondheid hangt niet alleen af van cholesterol en leefstijl, maar ook van infecties en mondgezondheid. Zorg voor je tanden – het kan een van de belangrijkste stappen zijn om je hart te beschermen.

Referenties

• Karhunen PJ, Pessi T, Hörkkö S, et al. Viridans streptococcal biofilm evades immune detection and contributes to inflammation and rupture of atherosclerotic plaques. J Am Heart Assoc. 2025;14(16):e041521. doi:10.1161/JAHA.125.041521

• Pakarinen S, Saarela R, Välimaa H-M, Heikkinen AM, Kankuri E, Noponen M, Alapulli H, Tervahartiala T, Räisänen IT, Sorsa T, Pätilä T. (2022). A Randomized Trial of Home-Applied Dual-Light Photodynamic Therapy in Stable Chronic Periodontitis (HOPE-CP). https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9689653/

• Lähteenmäki H, Pätilä T, Räisänen IT, Kalliala R, Sorsa T. (2025). Peri-Implant Diseases: Enhanced Antibacterial Photodynamic Therapy. DOI:10.1002/cre2.70146